آیا کلام خدا را فهمیده ایم

✍در اینكه مؤذّنِ قیامت چه كسى مى باشد اقوالى بیان شده است، از جمله: خداوند، اسرافیل، جبرئیل، مأموران جهنّم و مأموران بهشت، امّا در روایات شیعه (117) و برخى احادیث اهل سنّت (مانند روایات حاكم حَسكانى) مى خوانیم كه آن مؤذّن، حضرت على علیه السلام است، همان گونه كه سوره برائت را كه شامل اعلام برائت از مشركین در دنیا بود در مكّه خواند، قرائت قطعنامه هاى برائت و لعنت الهى نسبت به مشركان، در آخرت نیز از زبان على علیه السلام خواهد بود. (118) همچنان كه به بهشتیان نیز آن حضرت سلام خواهند داد. (119)

پیامبر صلى الله علیه وآله پس از جنگ بدر، خطاب به كشته مشركان فرمود: «انّا وجدنا ما وعد ربّنا حقّاً فهل وجدتم ما وعد ربّكم حقّاً»، اصحاب سؤال كردند: چگونه با اجسادى كه مرده اند تكلّم مى كنید؟ حضرت فرمودند: به خدا سوگند! همه ى آنان كلام مرا بهتر از شما شنیدند. چنانكه حضرت على علیه السلام نیز كشته هاى خوارج را با همین آیه مورد خطاب قرار دادند. (120)

-----

117) تفسیر نورالثقلین

118) تفسیر نمونه

119) تفسیر اثنى عشرى

120) تفسیر اثنى عشرى
- در قیامت، بهشتیان و دوزخیان با یكدیگر گفتگو دارند. «نادى...» بهشت و جهنّم به گونه اى است كه بهشتیان پس از استقرار، مى توانند از دوزخیان خبر بگیرند.

- در قیامت مؤمنان و كافران، وعده هاى الهى را حقّ و عملى مى یابند. «قد وجدنا ما وعدَنا ربُّنا حقّاً»

- خداوند توسط اهل بهشت، از دوزخیان اعتراف مى گیرد، تا شرمندگى و فشار بیشترى بر آنان وارد شود. (121) «قالوا نعم»

- دادگاه قیامت، با شعار، مرگ بر ستمگران پایان مى یابد. «لعنة اللّه على الظالمین»

-----

121) تفسیر المیزان